“Хәбиров һымаҡ етәксе булғым килә”

Айтуған менән осрашып, аралашыу өсөн бихисап ваҡыт көтөргә тура килде. Йә имтихан бирә, йә көрәш күнекмәһенә кит­кән, йә ансамбль менән сығыш яһай, йә бөтөн­ләй ҡалала юҡ – Айғыр тауҙарына сәйәхәткә сыҡҡан... Шулай ҙа тырыша торғас, бер кис ваҡыт тапты егет. Уның менән аралашҡас иһә, ирекһеҙҙән: “Бына ниндәй икән бөгөнгө әүҙем йәштә­ребеҙ”, – тиергә мәжбүр булаһың.

Ҡатнашмаған саралары юҡ

Айтуған Байисламов – Ишембай ра­йонының Этҡол ауылы еге­те. Әле Баш­ҡорт дәүләт медицина универс­ите­тының икенсе курсында уҡып йөрөй. Ул – Өфөләге Ишембай районының йәш яҡ­таштар берлеге рәйесе. Тәү сиратта уның ошо эшмә­кәрлеге ҡыҙыҡһындырҙы беҙҙе.

– Башҡа райондарҙың яҡташ­тар ойошмалары менән сағыш­тырғанда, беҙҙеке әлегә бигерәк йәш. Элегерәк тә уны ойоштороп ҡарағандар ул, тик төрлө сәбәп­тән был хәрәкәт һүнеп ҡалған. Әле, шөкөр, уны тергеҙеп һәм берләшеп, дәррәү эш башланыҡ, – ти Айтуған.

Ойошторолоуға күп ваҡыт үтмәһә лә, әүҙемлектәре бик юға­ры икән уларҙың. Өфөлә һәм Ишембайҙа үткәрелгән барлыҡ мөһим сараларҙың, башҡорт фо­рум­дарының, дебаттарҙың бере­һен дә ҡал­дырмаҫҡа тырышалар. Былтыр, ассо­циацияға берләш­мә­гән булһалар ҙа, йәш лидерҙар форумы “YouLead 2018”, “Аҫыл­таш Х”, “Урал мираҫы” кеүек проекттарҙа район вәкилдәре булараҡ ҡатнашҡандар. Төрлө интеллектуаль бәйгеләрҙән, спорт ярыштарынан, яҡташтар осрашыуҙарынан да ситтә ҡал­май ойошма ағзалары. Мәҫәлән, Республика көнөнә арналған “Минең республикам” квест-уйынында ун команда араһында еңеү яулағандар. Шулай уҡ “Һинең өсөн Башҡортостан нимә?” тип аталған видеоролик төшөргәндәр. Һанай башлаһаң, бик күп ундай уңышлы проекттар.

Йәштәрҙең күпселеге Өфөлә уҡып йөрөһә лә, Ишембай ҡала­һы һәм тыуған ауылдары менән бәйләнештәрен өҙмәй. Һәр кем үҙенең ауылында, мәктәбендә саралар ойошторорға тырыша, сығары­лыш класс уҡыусыларына вуздарға уҡырға инеү буйынса кәңәштәр бирә, уларҙы яҡташтар ойошмаһына әленән үк йәлеп итеү мөмкинлектәрен эҙләй. Айырыуса Ишем­байҙағы Әхмәтзәки Вәлиди исе­мендәге 2-се республика гимназияһы менән бәйлә­нештәре ныҡлы яҡташтарҙың. Яҙ башында унда ҙур мәғариф форумы үткәрергә, абруйлы сығыш яһаусы ҡунаҡтарҙы саҡырырға йы­йыналар, унда үҙҙәре, студент отрядтары вәкилдәре лә ҡатнашасаҡ.

Ишембай тип белеп торһондар

Ойошманың төп составында 10-15 кеше эшләй. Һәр кем үҙе­нең йүнәлеше буйынса яуап бирә, үҙ эшен башҡара. Ә дөйөм алған­да 60-70-ләп кеше бар. Ҙурыраҡ саралар ойошторолһа, уларҙың барыһы ла йәлеп ителә.

Хәҙер йәштәр араһында баш­ҡорт дебаттарында ҡатна­шыу “модаға” ингән икән. Был йүнә­леште лә ситтә ҡалдырмай яҡ­таш­тар ойошмаһы ағзалары. Айтуған әйтеүенсә, Ишембайҙан уҡыусылар ҙа әүҙем ҡатнаша унда. Был дебаттар һәр районда үткәрелә, унда еңгәндәр Өфөгә төп этапҡа килә. Быйыл финал уйынында Ишембай ҡыҙҙары Гөлсәсәк Шәрипова менән Гөлназ Ильясова еңеп сыҡҡан. Әйткән­дәй, Гөлсәсәк башҡорт теле буйын­са республика олимпиа­даһында ла еңеү яулаған. Һүҙ юҡ, был ҡыҙҙар, гимназияны тамамлап, Өфөгә уҡырға килгәс, ойошма­ның иң сағыу ағзаларына әйләнәсәк.

Берлек тураһында әңгәмә ҡорған мәлдә, Айтуған үҙ фекер­ҙәре менән дә уртаҡлашты.

– Яҡташлыҡ көслө булған ра­йондарҙан өлгө алырға кәрәк беҙгә. Төп маҡсатыбыҙ – берҙәм­лек. Ишембайҙарға ярҙам итеү, бер-беребеҙҙе күтәреү кәрәк, беҙҙе әллә ҡайҙан белеп, танып торһондар, ғорур­ланһындар. Төрлө юғары вазифаларҙа үҙебеҙҙең яҡ кешеләре эшләй икән, була­саҡ йәш белгестәргә лә файҙалы бит ул. Мәҫәлән, баш ҡалалағы дауаханала яҡта­шыбыҙ баш табип булһа, ул барыбер йәштәрҙе тартасаҡ, ярҙам күрһәтәсәк, тип ышанам. Әлбиттә, тәүҙә эшенә, дипломы­на ҡарая­саҡ, быныһы бәхәсһеҙ, – ти ул.

Шулай уҡ районды нығыраҡ, киңерәк танытыуҙы ла үҙҙәренең маҡсаты итеп күрә йәштәр. “Юҡ­һа, Ишембай тиһәң, күп­тәр­ҙең күҙ алдына йә Торатау, йә “нәски” килә. Ә бит беҙ – башҡорт нефте­нә нигеҙ һалған район, бөтә ил кимәлендә үҙенсә­лекле һаналған “Витязь” тигән предприя­тиеһы эшләй. Күпме данлыҡлы шәхес сыҡ­ҡан Юрматы ырыуынан. Ниндәй бай тарихыбыҙ бар”, – ти Айтуған Байисламов.

Буласаҡ хирургка спорт ярҙам итә

Әйткәндәй, егет – спортсы ла. Рәйес итеп һайланғансы, ул спорт секторы өсөн яуаплы булған. Үҙе бәләкәйҙән көрәш менән шөғөл­ләнә, X класҡа тиклем барлыҡ район бәйгеләрендә, һабантуйҙа гел гран-при яулап килгән. Әммә XI класта Берҙәм дәүләт имтиханы бирергә, юғары уҡыу йортона инергә әҙерләнергә, ә инде беренсе курста ныҡлап уҡырға кәрәк булғанлыҡтан, көрәште туҡтатып торорға мәжбүр була. “Хәҙер яңынан шөғөлләнә башланым. Беренсенән, ул һаулыҡ өсөн бик кәрәк һәм файҙалы, икенсенән, спорттың ошо милли төрөн популяр­лаштырырға ярҙам итәм”, – ти ул.

Үҙенең тыуған ауылында даими рәүештә спорт ярыштары ойоштора егет. Яңыраҡ ҡына фут­бол буйынса бәйге үткән, көрәш ярыштары ла ситтә ҡалмай.

Айтуған Сәлим улы бик ҡат­мар­лы һәм ныҡлап уҡыуҙы талап иткән һөнәр һай­ла­ған, ул – була­саҡ хирург. Әле яҡшы билдә­ләргә генә уҡый. Бынан тыш, универ­си­теттың “Сәләм” ансамблендә йырлай, уларҙың хор коллективы төрлө республика кимәлендәге сараларҙа ҡатнаша. Яҡташ­тар ойошмаһында рәйеслек эше лә күп ваҡытын ала. “Нисек барыһына ла өлгө­рәһең?” – тип һорайым, аптырағас. Айтуғандың яуабы аныҡ:

– Тырышһаң, барыһына ла өлгөрөп була. Ваҡытымдың бер сәғәтен дә бушҡа әрәм иткем килмәй. Һеҙ шуны һиҙҙегеҙме? Республикаға етәксе булып дәртле, һәр ергә лә өлгөргән шәхес килде. Башлыҡ шундай булғас, бөтә өлкәлә лә йәнлелек һиҙелә, кешеләр ҙә әүҙемерәк булып китте.

Мин дә уҡыуҙы тамамлап, тәжрибә туп­лағас, баш табип дәрәжәһенә етеп, шундай уҡ өлгөлө етәксе булырға теләйем.