Бөтә яңылыҡтар
Йәмғиәт
21 Ноябрь 2018, 02:00

Ғәйрәтле ирҙән – баһадир улдар

Халҡыбыҙҙа борон-борондан атай абруйы, атай һүҙе көслө мәғәнәгә эйә булған. “Атайығыҙ менән кәңәшләшегеҙ”, “Атайығыҙ нимә әйтер?” тип әсәйҙәр ҙә ғаилә башлығының мәртәбәһен юғары ҡуйған. Ошо рәүешле атай һүҙенең ҡеүәте нығынған, атай менән улдар араһында үҙ-ара ихтирамлы мөнәсәбәт булдырылған. “Атайға ҡарап уҡ юнған, әсәйгә ҡарап тун бескән”, - тип халыҡ белмәй әйтмәгән. Этҡол ауылынан Дамир Баһауетдинов үҫкән 10 балалы ғаиләлә лә атай абруйы ҙур була.

Халҡыбыҙҙа борон-борондан атай абруйы, атай һүҙе көслө мәғәнәгә эйә булған. “Атайығыҙ менән кәңәшләшегеҙ”, “Атайығыҙ нимә әйтер?” тип әсәйҙәр ҙә ғаилә башлығының мәртәбәһен юғары ҡуйған. Ошо рәүешле атай һүҙенең ҡеүәте нығынған, атай менән улдар араһында үҙ-ара ихтирамлы мөнәсәбәт булдырылған. “Атайға ҡарап уҡ юнған, әсәйгә ҡарап тун бескән”, - тип халыҡ белмәй әйтмәгән. Этҡол ауылынан Дамир Баһауетдинов үҫкән 10 балалы ғаиләлә лә атай абруйы ҙур була. Бөйөк Ватан һуғышы ветераны, Ленинград блокадаһын кисергән яугир, бар ғүмерен балаларға белем-тәрбиә биреүгә арнаған Сәхиулла Низаметдин улы алты улын һәм дүрт ҡыҙын үҙ миҫалы аша һәр ҡайһыһын ысын кеше итеп тәрбиәләй. Үҙендәге рухи көстө, аң-белемгә ынтылышты ул балаларының күңеленә лә һала белгән. Хәҙер инде Дамир Сәхиулла улы үҙе атаһы аманатын өс улына тапшыра.



Мөғәллимлек быуындан-быуынға күсә

- Атайым күп һөйләшергә яратманы. Үҙенең эше, булмышы менән тәрбиәләне ул беҙҙе. Әсәйемдең: “Атайығыҙ ҡайтып килә”, - тип әйтеүе етә ине, һәр урында тәртип урынлаштырып ҡуя инек, - тип бала сағын хәтерләүҙән башлап китте һүҙен Дамир Сәхиулла улы.

Атаһының, апай-ағайҙары араһында уҡытыусылар булыуы йоғонто яһамай ҡалмағандыр, Баһауетдиновтарҙың иң кеселәре – Дамир Сәхиулла улы ла Башҡорт дәүләт педагогия институтының география факультетын тамамлай. Ә хеҙмәт юлын ул ҡасандыр атаһы эшләгән Әхмәр мәктәбенән башлай.


- Тәүге тапҡыр ауылға атайым менән барғас: “Бына үҙемдең урынға улымды килтерҙем”, - тип таныштырҙы. Коллектив бик матур ҡаршы алды, - эш башлаған көнө лә бөгөнгөләй уның күҙ алдында. Ике йыл Әхмәр мәктәбендә тәжрибә туплағас, Этҡолға ҡайтырға тура килә. Ул арала хәрби хеҙмәткә лә саҡырыу ала, зенит-ракета ғәскәрҙәрендә хеҙмәт итә. Тыуған яғына офицер званиеһында ҡайтып, йәнә мәктәп эшенә керешә. Яуаплы белгесте тиҙ күрәләр, Этҡол мәктәбендә тәүҙә уҡытыусы булып эшләһә, аҙаҡ директор урынбаҫары булып китә, ә 1993 йылдан директор вазифаһына үрләтелә. Хәҙер инде етәкселек йөгөн тартыуына ла 25 йыл булып киткән.


- Тәүҙә миңә үҙемде уҡытҡан уҡытыусылар менән эшләргә тура килде. Уларҙың хеҙмәт тәжрибәһен алыу артабанғы эшемдә ныҡ ярҙам итте, - ти бөгөн инде үҙе ҙур тәжрибәгә эйә педагог.


Армиянан ҡайтып, ҡолас һалып мәктәптә дәртләнеп хеҙмәт иткән йылдарында үҙенең яртыһын тап итә. Ул ваҡытта Зилә Абдулхаҡ ҡыҙы БДПИ тамалап, химия-биология буйынса Уразбайҙа уҡыта. Бер семинар ваҡытында Дамир Сәхиулла улының дәресен инеп ҡарай. Шул мәлдә егеттең иғтибарын яулап өлгөрә.

- Мин Дамирҙы семинарға тиклем дә күргәнем бар ине. Мыҡты кәүҙәле, матур, етди, һөйләшкәндә бик итәғәтле егет күҙгә салынмай ҡалманы, - тип йылмая бәхетле ҡатын, иренә наҙлы ҡараш ташлап.


Инде өйләнер ваҡыты ла күптән еткән егет ҡыҙҙы ҡулынан ысҡындырмай, оҙаҡ уйлап тормай, тәҡдим яһай. Шулай итеп, тиҙҙән Дамир Сәхиулла улы кәләшле, Этҡол мәктәбе иһә химия һәм биология фәндәренән уҡытыусылы була. Зилә менән Дамир Баһауетдиновтарҙың уртаҡ тормош һуҡмағынан атлауҙарына ла быйыл 30 йыл.

“Силәгенә күрә ҡапҡасы” тигәндәй, уларҙың ҡыҙыҡһыныуҙарының, тормошҡа ҡараштарының бер булыуы ла ныҡлы, бөтөн ғаилә булдырырға булышлыҡ иткәндер. Ете балалы ғаиләлә үҫкән Зилә Абдулхаҡ ҡыҙының белемгә ынтылышы ла бәләкәйҙән һалына. Әсәһе - уҡытыусы, атаһы колхозда яуаплы эштәр башҡара. Шуға балаларының барыһының да юғары белемгә эйә булыуы осраҡлы түгел.



Директорлыҡта каникул юҡ

Етәксегә ваҡыт менән иҫәпләшергә тура килмәй. Эш күп булғанда Дамир Сәхиулла улы киске 8-ҙә лә, төнгө 12-лә лә өйгә ҡайтып инә. Уҡытыусылыҡ ҡына түгел, бөтә хужалыҡ эштәре уның иңендә. Каникулмы, ял көнөмө, директорлыҡ иҫтән сыҡмай. Этҡол мәктәбенә балалар баҡсаһының ҡушылыуы, Уразбайҙа филиал булдырылыуы яуаплылыҡты тағы ла арттыра. Уҡыусыларҙың ҡаҙаныштары, уҡытыусыларҙың уңыштары эшкә дәрт өҫтәп ебәрә. Этҡол мәктәбен тамамлаусылар башлыса Өфөләге юғары уҡыу йорттарына уҡырға бара һәм уңышлы һынау үтә. Быйыл, мәҫәлән, 11-сене тамамлағандарҙың 80 проценты вуз студенттары булып киткән. Мәктәп уҡыусыларының олимпиадаларҙа ла ҡаҙаныштары бар, ғилми-тикшеренеү эштәрендә республика кимәлендә лә призлы урын яулайҙар. Башҡалар менән уртаҡлашырлыҡ эш тәжрибәләре лә аҙ түгел этҡолдарҙың. Башҡорт дәүләт аграр университеты менән берлектә эксперименталь майҙансыҡ асҡандар. Мәктәп баҡсаһында төрлө культуралар менән һынау үткәрелә. Балалар уға ҡарап ғилми-тикшеренеү эштәре алып бара. Ошо тәжрибәләр һөҙөмтәһендә уҡыусылар Өфөлә “Юннат” конкурсында икенсе урынға лайыҡ булған. Этҡол мәктәбенең “Иң яҡшы уҡытыу-тәжрибә участкаһы” конкурсында хәҙер инде 30 йыллап 1-се урын алып килеүе лә эштең тейешле кимәлдә алып барылыуы тураһында һөйләй.


- Балалар, коллектив менән йәй буйы бергә мәктәп баҡсаһында эшләйбеҙ. Шуға ҡоролоҡ йылдарында ла уңыш яҡшы алына, - тип һөйләне Зилә Абдулхаҡ ҡыҙы. Дәүләт йомғаҡлау аттестацияһы ваҡытында химия, биология фәндәре буйынса һөҙөмтәләрҙең һәр саҡ яҡшы булыуы, бик күптәрҙең медицина юлынан китеүенә Зилә Баһауетдинованың да тырышлығы һалынған. “Рәсәйҙең иң яҡшы уҡытыусыһы”, ике тапҡыр “Райондың иң яҡшы уҡытыусыһы” премияларына лайыҡ булыуы ла уның хеҙмәтенә баһа.


Тормош бер урында ғына тормай. Заман белем һәм тәрбиә усаҡтарына ла яңы һулыш өрә. Һуңғы өс йылда бинаға реконструкция эшләп, Уразбайҙа бына тигән балалар баҡсаһы асылған, Этҡол мәктәбендә тәҙрәләр пластикка алмаштырылған, ҡыйыҡ яңыртылған, спорт залы ремонтланған. Быйыл да эш туҡталмаған – урындағы башланғыстарға ярҙам программаһында ҡатнашып, балалар баҡсаһының ҡыйығы алмаштырылған, яңы тәҙрә-ишектәр ҡуйылған. Этҡол мәктәбенә йылы бәҙрәф тә балалар уңайлылығы өсөн эшләнгән, был йәһәттән Уразбай мәктәбендә лә хәстәрлек күрелә.





Мәҡәләнең дауамын гәзиттең 93-сө һанында (20.11.2018) уҡығыҙ.



Фото: автор.

Читайте нас: